Wierzytelność – co to jest?

Powrót 27 czerwca, 2022

Z kredytem lub pożyczką związane jest wiele terminów, które mogą sprawiać trudność kredytobiorcom. Jednym z nich jest wierzytelność. Czy wiesz, co to jest? Poznaj definicję wierzytelności oraz sprawdź, jakie są jej rodzaje.

Czym jest wierzytelność?

Szukając odpowiedzi na pytanie, co to jest wierzytelność, warto sięgnąć po definicję Kodeksu cywilnego. Znajduje się w nim zapis o tym, że są to prawa majątkowe, które uprawniają do żądania spełnienia świadczenia, do jakich jest zobowiązany dłużnik.

W praktyce wierzycielem może być każda osoba, wobec której dłużnik ma obowiązek spłaty długu. Może być to zatem:

  • bank;
  • firm pożyczkowa;
  • instytucja finansowa;
  • osoba prywatna.

Wierzycielem są również firmy, które świadczą swoje usługi, a także pozostałe organizacje, wobec których powstaje zobowiązanie dłużnika.

Rodzaje wierzytelności

Jest kilka rodzajów wierzytelności. Przykładowo można ją podzielić ze względu na termin spłaty. To najczęściej spotykany podział, który wygląda w ten sposób:

  • wierzytelność wymagalna – pojawia się wtedy, kiedy mija termin płatności. Z powodu powstałego długu wierzyciel ma prawo mieć roszczenia i wezwać do zapłaty dłużnika;
  • wierzytelność niewymagalna – dotyczy tych sytuacji, kiedy termin płatności jeszcze nie minął. Z tego powodu dłużnik nie ma jeszcze obowiązku spłaty zobowiązania.

Innymi rodzajami wierzytelności są:

  • wierzytelność pieniężna;
  • wierzytelność niepieniężna.

W pierwszym przypadku prawami majątkowymi są pieniądze. Przykładowo kredyt w banku jest wierzytelnością pieniężną. Co innego, kiedy prawem majątkowym nie są pieniądze, a np.: samochód czy inne dobro materialne. Mówimy wtedy o wierzytelności niepieniężnej.

Kolejnym podziałem jest zabezpieczenie. Wierzytelność zabezpieczona ma możliwość pokrycia roszczenia. Najczęściej jest to hipoteka, poręczenie czy zastaw. Można również spotkać się z wekslem czy z dobrowolnym poddaniem się egzekucji.

Wierzytelność niezabezpieczona to taki rodzaj prawa majątkowego, który nie posiada zabezpieczenia. W przypadku braku spłaty nie ma możliwości pokrycia roszczeń wierzyciela.

Wierzytelność a należność 

Pisząc o tym, co to jest wierzytelność, nie można nie wspomnieć o drugim terminie, z którym jest ona często mylona. Wierzytelność a należność to dwa różne sformułowania, które nie są ze sobą tożsame. Często jednak można się z nimi spotkać podczas podpisywania umowy.

Zacznijmy od tego, co to jest należność. Jest to bowiem prawo do otrzymania świadczenia. Powstaje ono w wyniku umowy prawnej. Po jej podpisaniu dłużnik jest zobowiązany do oddania należności wierzycielowi.

Aby to łatwiej zrozumieć, przedstawmy strony umowy:

  • Dłużnik – jest to osoba, która podpisuje umowę, według której musi oddać należność drugiej stronie
  • Wierzyciel –  ma on wierzytelność (czyli prawa majątkowe) w stosunku do dłużnika.  

Podsumowanie

Wierzytelność to prawa majątkowe, które przysługują wierzycielowi. Dzięki niej ma on prawo do otrzymania świadczenia i roszczenia wobec dłużnika. Wierzycielem może być zarówno bank, jak i osoba prywatna. W sytuacji powstania długu ma ona prawo wyciągnąć konsekwencje.