Deflacja –  co to jest?

Powrót 25 stycznia, 2023

Spadek cen jest z pozoru sytuacją korzystną dla konsumentów i gospodarki. Jednak patrząc w szerszej skali, deflacja może wiązać się z wieloma negatywnymi konsekwencjami. Dowiedz się, jaka jest jej definicja. Czym różni się od inflacji? Poznaj przyczyny i skutki deflacji.

Czym jest deflacja?

Najprostsza definicja deflacji mówi o spadku przeciętnego poziomu cen w gospodarce danego kraju. To, co jednak istotne, to fakt, że dotyczy to długotrwałego okresu i większości towarów oraz usług. W efekcie za taką samą wartość pieniądza można kupić więcej dóbr.

Deflacja nie pojawia się w Polsce zbyt często. Ostatni raz trwała ona od połowy 2014 roku aż do końca 2016 roku. Nie była ona jednak bardzo głęboka. Nie przekraczała bowiem zbyt 1,5%. Jej przyczyn zaś należało szukać w sytuacji gospodarczej w Europie, a także w kryzysie finansowym, który dotknął takie kraje jak Grecja.

Pojawienie się deflacji może wydawać się korzystne dla gospodarki. Jednak podobnie jak inflacja wiąże się ona z szeregiem negatywnych skutków. Omówiliśmy je w dalszej części artykułu. 

Przyczyny i skutki deflacji

Dlaczego ceny spadają? Przyczyny deflacji mogą być różne. Warto jednak przyjrzeć się najczęstszym czynnikom, sprzyjającym takiej sytuacji. Zaliczamy do nich:

  • niewłaściwa polityka pieniężna;
  • silna recesja;
  • nadmierne oprocentowanie lokat;
  • zbyt mała emisja pieniądza;
  • zaostrzenie warunków przyznawania kredytów w bankach.

Z pojawieniem się deflacji w kraju wiążą się pewne konsekwencje. Przede wszystkim hamuje ona rozwój gospodarki, co powoduje obniżanie stóp procentowych przez Narodowy Bank Polski. 

Ponadto może być powodem ograniczenia produkcji, ponieważ towary i usługi generują mniejsze zyski. To zaś przekłada się na zmniejszenie płac i liczby zatrudnionych osób, a tym samym zwiększa stopę bezrobocia w kraju. 

Ponadto deflacja wiąże się ze wzrostem realnej wartości zobowiązań kredytowych. Jest ona szczególnie dotkliwa dla osób spłacających kredyty hipoteczne. Kiedy sytuacja kredytobiorców staje się niestabilna, spłacanie zobowiązań jest niemożliwe. Z tego powodu wiele osób ogłasza bankructwo i upadłość.

Deflacja a inflacja

Chociaż najczęściej mówi się o inflacji, spadek cen towarów i usług w ramach deflacji również jest obarczony negatywnymi konsekwencjami. Nie ulega jednak wątpliwości, że oba procesy ekonomiczne są naturalne i wzajemnie się przeplatają.

Aby kontrolować inflację i deflację, banki centralne stosują różne strategie. Wysoki poziom inflacji może prowadzić do zmniejszenia zaufania do danej waluty. Z kolei deflacja powoduje spowolnienie wzrostu gospodarczego. Dlatego ważne jest, aby dążyć do stabilnego poziomu i właściwej polityki pieniężnej kraju.

Podsumowanie

Deflacja nie zawsze kojarzy się z negatywnymi konsekwencjami. Jednak z szerszej perspektywy, może prowadzić do poważnej destabilizacji i przyczyniać się do wzrostu bezrobocia czy wartości zobowiązań kredytowych.